Zelfstandige zijn: het is avontuur met heel wat uitdagingen. Je bent je eigen baas, maar dikwijls gaat het ook gepaard met veel verantwoordelijkheden, kopzorgen en stress. Ondanks de moeilijke jaren die we achter de rug hebben, waagden toch veel mensen de sprong om freelancer te worden. De meesten van hen zijn blij dat ze die stap hebben gezet hebben. Dat bleek in de tweejaarlijkse Startersbarometer van sociaal verzekeringsfonds Acerta.
Heel wat Belgen kozen voor een nieuwe stap in hun carrière en waagden de sprong om een eigen zaak te starten. Maar zijn ze wel tevreden met die nieuwe stap? Ja, zo blijkt, want bijna twee op drie starters (65,7%) gaven aan dat ze gelukkiger, of zelfs veel gelukkiger, zijn als zelfstandige dan toen ze nog in loondienst werkten. Ongeveer een kwart stelde even gelukkig te zijn. Slechts 9,5% van zelfstandigen die het afgelopen jaar gestart zijn is minder gelukkig. Het leven als freelancer krijgt dus goede cijfers.
Niet alleen zijn de startende zelfstandigen gelukkiger, ook hun stresslevel is aanzienlijk gedaald. Het is niet verwonderlijk dat de uitdagingen en ervaringen waarmee je als ondernemer geconfronteerd wordt, voor verhoogde werkdruk en stress kunnen zorgen. Toch zien we ook hier een positieve evolutie, want in 2020 gaf nog 7 op de 10 zelfstandigen aan veel stress te hebben. Twee jaar later, in 2022, betrof het nog 58,3% en in 2024 was dat aandeel gedaald tot 55,8%.
Desondanks blijkt een teveel aan stress dus nog steeds de realiteit voor meer dan de helft van de zelfstandigen. Het blijft dus belangrijk voor zelfstandigen om af en toe stil te staan bij en te reflecteren op hun welzijn, zodat ze tijdig kunnen ingrijpen indien nodig.
Uit het rapport komt ook naar voor dat heel wat zelfstandigen het moeilijk hebben met het vinden van een goede work-life balans. Slechts 35% zegt een goede balans te hebben tussen werk en privé. Eén op de zeven zelfstandigen (14,6%) zegt hierop slecht tot zeer slecht te scoren.
Het merendeel van de zelfstandigen blijkt dus nog te worstelen met het combineren van werk en privé. Hoewel ze zich in het uitvoeren van hun zelfstandigenactiviteit dikwijls gesteund weten door hun directe omgeving, kan dit ook nefast werken. Positief in het verhaal is dat zelfstandigen hun enthousiasme over hun werk kunnen delen met partner, vrienden en familie. Ze kunnen bij hen terecht met zorgen én ze ervaren de nodige steun wanneer dat nodig is. De keerzijde: bijna 7 op 10 geeft aan buiten de werktijd contact te hebben over werk-gerelateerde zaken, en doordat het sociaal netwerk zo betrokken is, wordt de lijn tussen werk en privé dikwijls een stuk dunner. Dat werkstress dan ook doorsijpelt naar de privétijd is een logisch gevolg. De komende jaren zal het voor veel zelfstandigen dus een uitdaging blijven om te bouwen aan een sociaal netwerk waarin ze volledig kunnen ontspannen én deconnecteren van het werk.
De barometer is een tweejaarlijkse bevraging onder startende zelfstandigen. Deze vijfde editie liep van 28 maart tot 18 april 2024 en werd gehouden onder de zelfstandigen die tussen september 2022 (inclusief) en juni 2023 (inclusief) zijn gestart (een periode van 10 maanden). Er namen 952 respondenten aan deel, waarvan 55% zelfstandigen in bijberoep en 45% zelfstandigen in hoofdberoep. De respondenten komen uit de verschillende Belgische provincies en zijn actief in verschillende sectoren. De gemiddelde leeftijd van de deelnemende startende zelfstandige is 38,5 jaar.
—
