3 maart 2025 - Internationale Dag van het Gehoor: denk aan gehoorbescherming!

Het gehoor is één van onze belangrijkste zintuigen. Zonder gehoor kunnen we minder gemakkelijk communiceren, deelnemen aan gesprekken en functioneren. Schade aan je gehoor heeft dan ook een grote impact op het dagelijks leven. Daarom geven we naar aanleiding van de Internationale Dag van het Gehoor graag meer aandacht aan gehoorverlies en gehoorbescherming.

Staat het geluid op een event te hoog, dan kan dat leiden tot tot tijdelijke of permanente gehoorschade, vaak samen met tinnitus, een voortdurend suizend of piepend geluid in je oren. Ongeveer 10 procent van de belgische bevolking heeft last van tinnitus, meestal door blootstelling aan geluiden die luider zijn dan 80 decibel. In onze sector komen dan concerten, feesten, festivals enz. … in het vizier.

Mensen denken ten onrechte dat gehoorbescherming weinig zin heeft als je eenmaal tinnitus hebt, maar niets is minder waar. Het is net heel belangrijk om verdere schade te voorkomen. Heb je lang last van gehoorschade, dan kan je onzekerder worden en minder actief, en je onveilig voelen of gedragen – in het verkeer bijvoorbeeld. Gehoorproblemen zoals tinnitus hebben ook invloed op je concentratievermogen, je slaappatroon en je algemene geestelijke toestand.

Geluidsniveau

Gehoorschade kan ontstaan door langdurige blootstelling aan geluidsniveaus van 80 dB of hoger. Het risico op schade wordt bepaald door een combinatie van hoe hard het geluid is en hoe lang je aan het geluidsniveau wordt blootgesteld. De gehoordrempel ligt bij 0 dB en de pijngrens begint bij 120-130 dB.

Muziek graag luid horen zou volgens onderzoek “aangeleerd gedrag” zijn: we zijn het zo gewoon dus denken we dat muziek ook echt luid moet zijn om ervan te kunnen genieten. Bij een gemiddeld rockconcert mag je dus uitgaan van meer dan 100 dB. Artsen en gehoorspecialisten raden nochtans aan om het geluidsniveau op 60% of minder van het maximale volume te houden. Een bereik tussen 65 en 85 dB wordt als relatief veilig beschouwd. Dit komt overeen met de geluidssterkte tussen het geluid van normale menselijke spraak en dat van druk stadsverkeer.

Hoe lang je veilig bent in situaties met hoge geluidsniveaus ligt aan de hoogte van het geluidsniveau. Maar dit verloop is logaritmisch, dat betekent dat het snel oploopt. De veilige tijdsduur wordt dan ook snel korter ook al is het het niveau maar een beetje hoger. In de regel geldt, dat voor elke toename van 3dB in volume, de veilige periode halveert.

80 dB: Schade kan optreden na 8 uur
83 dB: Schade kan optreden na 4 uur
86 dB: Schade kan optreden na 2 uur
89 dB: Schade kan optreden na 1 uur
92 dB: Schade kan optreden na 30 minuten
95 dB: Schade kan optreden na 15 minuten
98 dB: Schade kan optreden na 7,5 minuten
101 dB: Schade kan optreden na minder dan 4 minuten

Tijdens een muziekevent of festival waar de bovengrens vlot de 100dB haalt, kan je dus al snel gehoorschade oplopen. Werk je in een omgeving waar het geluid heel hard staat, dan dien je dus altijd de juiste gehoorbescherming te dragen om schade te voorkomen. Gehoorschade is onomkeerbaar en kan tinnitus en doofheid veroorzaken.

Hoe kan je je gehoor beschermen?

De oordopjes die worden uitgedeeld aan het publiek zijn beter dan niets, maar als profesisonal kan je beter op maat gemaakte oordoppen laten maken in een hoorcentrum bij jou in de buurt. Die muziekoordoppen zijn speciaal ontworpen om het geluid gelijkmatig te dempen, waardoor muziek nog steeds helder klinkt. Ze bieden een betere luisterervaring en betere bescherming dan standaard wegwerpdoppen. Je betaalt gemiddeld 150 EUR voor een paar, maar sommige mutualiteiten betalen een deel van dat bedrag terug.

Kies voor een vlakke, lineaire filter die alle frequenties met dezelfde intensiteit vermindert zodat de geluidskwaliteit behouden blijft. Bij bepaalde types gehoorbescherming kan je er voor kiezen om verwisselbare filters te gebruiken, die meer of minder demping geven al naargelang waar je je bevindt.

Muzikanten gebruiken ook vaak In-Ear Monitors (IEMs) of in-ears, op maat gemaakte oorstukjes van hard materiaal waarin luidsprekers/drivers verwerkt zitten (tenminste als de locatie en de PA dat toelaten). Op deze manier kan je tijdens optredens of repetities beter horen wat je speelt of zingt zonder dat je de monitor extra luid moet instellen. Studies tonen wel aan dat muzikanten hun in-ears vaak instellen op hetzelfde volume als hun versterkers of floormonitors. Dat is natuurlijk niet de bedoeling want het brengt risico’s met zich mee.

Ook al draag je op maat gemaakte oordoppen of in-ears, het is belangrijk om niet hele dag of avond in een luidruchtige omgeving te blijven. Onze oren hebben af en toe nood aan rust. Dat vermindert de kans op gehoorschade en oorsuizen. Heb je na een event last van een pieptoon in je oren, maar verdwijnt die de volgende dag weer? Negeer die waarschuwing van je oren dan niet. Die pieptoon is namelijk een alarmsignaal: je oren zijn wat beschadigd. Als je niet oppast, zal de schade zich opstapelen en kan dit zelfs tot permanente tinnitus leiden. Gun je oren dan vooral rust en draag steeds oordoppen.

Wat als je het gevoel hebt dat je minder hoort?

Als je merkt dat je minder hoort, is het belangrijk om niet af te wachten maar zo snel mogelijk naar de huisarts, neus-keel-oorarts of urgentiedienst van het ziekenhuis te gaan. Doe dit binnen de vijf dagen na de lawaaiblootstelling en liever niet later dan een maand.

Twee vormen van therapie worden in dergelijke gevallen courant in ons land toegepast: hyperbare zuurstoftherapie en behandeling met cortisone. Recent wetenschappelijk onderzoek leert ons dat een combinatie van beiden in een zeer vroeg stadium de grootste kans heeft op slagen. Deze behandelingen focussen zich vooral op het herstel van de gehoorfunctie en veel minder op het reduceren van tinnitus.

Tinnitus of permanente oorsuizen krijg je als de haarcellen in je oren te vaak worden blootgesteld aan lawaai, daardoor hun veerkracht verliezen en op een bepaald moment blijven suizen. Het is een probleem dat steeds prominenter wordt en dat 15 procent van de volwassenen treft. Zo‘n piep gaat meestal vanzelf over maar dit wil wel zeggen dat je oren tijdelijk overbelast zijn. Blijft de piep of heb je last van een drukgevoel in je oren? Ga dan zeker langs de huisarts of neus-keel-oorarts. Ook voor mensen die al last hebben van tinnitus bestaan er al behandelingen, zoals bimodale stimulatie.